Moja pierwsza wizyta w winnicy – czy to nie brzmi jak wejście do tajemniczego labiryntu?
Nie zapomnę tej wizyty, jakby to było wczoraj. Była to mała, rodzinno-ekologiczna winnica w dolinie, gdzie winogrona rosły jak dzieła sztuki natury, a ludzie dbali o nie z miłością i pasją. Jednak to, co najbardziej utkwiło mi w pamięci, to problem, z którym się tam spotkałem – niełatwo było uzyskać certyfikat bio. Podeszliśmy do tego jak do labiryntu pełnego przepisów, które czasem wydawały się bardziej zagmatwane od najtrudniejszej układanki. To właśnie ta historia zainspirowała mnie do głębszego zagłębienia się w temat biocertyfikacji, bo choć proces ten przypomina wchodzenie w gąszcz pełen pułapek, to jednak jest też drogą, którą warto iść, by chronić to, co najcenniejsze – naturę i jakość wina.
Certyfikaty bio – jak odróżnić Demeter od EU Organic?
Na rynku wina ekologicznego panuje spory chaos, bo certyfikatów jest jak rodzajów win: od klasycznego EU Organic, przez Biodynamic, aż po Demeter. Każdy z nich ma swoje własne kryteria, a dla producenta to jak wybieranie drogi w labiryncie. Na przykład, certyfikat Demeter wymaga nie tylko przestrzegania zasad ekologicznych, ale i praktyk biodynamicznych – to jak wprowadzanie w życie filozofii, że ziemia jest żywym organizmem, który trzeba troskliwie pielęgnować. Z kolei EU Organic skupia się głównie na ograniczeniu chemicznych środków ochrony roślin i nawozów, co w praktyce oznacza, że winogrona rosną w niemalże „czystej” ziemi, a cały proces produkcji musi być skrupulatnie dokumentowany. Dla mnie – jako certyfikatora – różnice te są jak rozpoznawanie odcieni kolorów, bo każdy certyfikat wymaga od producenta innego zestawu działań, a od nas – dokładnej kontroli i analizy. Zresztą, niejednokrotnie zdarzało się, że jedna winnica starała się zdobyć kilka certyfikatów naraz – bo zawsze chodzi o to, by klient miał wybór, a produkt był jak najbardziej wiarygodny.
Techniczne aspekty certyfikacji – od gleby po etykietę
Przemysł winiarski w ekologii to nie tylko kwestia przepisów, ale i technik, które trzeba opanować, by przejść przez całą ścieżkę certyfikacyjną. Zacznijmy od gleby – żywego organizmu, który wymaga troski i zrozumienia. Analiza gleby to podstawa, bo musi być wolna od chemii, a zawartość składników odżywczych musi spełniać określone normy. Potem, kontrola winogron – każda partia musi przejść testy na obecność pestycydów, a winogrona muszą być zbierane ręcznie, by nie uszkodzić tych delikatnych owoców. Proces produkcji wina ekologicznego to już sztuka – od fermentacji, przez dojrzewanie, aż po butelkowanie, wszystko musi być zgodne z wytycznymi. Oznakowanie? Tu zaczyna się kolejny etap – etykieta musi jasno wskazywać na ekologiczne pochodzenie, czasem nawet zawierać numer certyfikatu, by konsumenci mogli mieć pełne zaufanie. Warto też wspomnieć o śladzie węglowym – coraz częściej producenci starają się minimalizować emisję, korzystając z lokalnych surowców i ograniczając transport. Wszystko to razem tworzy kompletny system, który wymaga precyzji i dużej wiedzy technicznej.
Osobiste wyzwania i anegdoty – kiedy certyfikat staje się testem cierpliwości
Żeby nie było, certyfikacja to nie tylko formalność czy papierkowa robota. To czasem prawdziwy test cierpliwości i sprytu. Pamiętam, jak podczas jednej kontroli w winnicy pana Marka, okazało się, że próbki winogron nie spełniają wymogów – choć były ekologiczne, to miały zbyt wysoką zawartość cukru, co wywołało zdziwienie i lekki niepokój. Okazało się, że w tym roku pogoda była kapryśna, a winogrona dojrzały szybciej, niż się tego spodziewaliśmy. Zamiast się załamać, opracowaliśmy plan – ograniczyliśmy nawożenie i zwiększyliśmy kontrolę na każdym etapie. Czasem trzeba było negocjować z inspektorami i tłumaczyć, że natura rządzi się własnymi prawami, a my staramy się tylko nad tym zapanować. Innym razem, podczas spotkania z entuzjastą wina bio, słuchałem jego opowieści o tym, jak jego winnica „żyje” zgodnie z kalendarzem biodynamicznym, a każda decyzja jest podejmowana na podstawie obserwacji nieba i księżyca. To właśnie te osobiste historie pokazują, że certyfikacja to nie tylko formalność, ale i głęboka relacja z naturą, pełna wyzwań, ale i satysfakcji.
Zmiany w branży – od rewolucji do ewolucji
Przez ostatnie lata branża winiarska przeszła sporą przemianę – od marginalnej niszy do głównego nurtu, gdzie ekologiczne wino jest coraz bardziej pożądane. W 2018 roku, kiedy zacząłem się tym zajmować, jeszcze mało kto traktował certyfikację poważnie, a ceny za ekologiczne wino były jakby wyższe od rzeczywistej wartości. Dziś? Konsumenci coraz częściej pytają o certyfikat, a na półkach sklepowych pojawiły się dziesiątki nowych marek, które chwalą się ekologicznymi certyfikatami. Wzrosła też świadomość, że uprawa bez chemii to nie tylko moda, ale konieczność, by zachować równowagę ekosystemu. Przepisy UE dotyczące wina ekologicznego ewoluowały, stając się bardziej szczegółowe i wymagające, co z jednej strony podnosi poziom jakości, a z drugiej – wymaga od producentów ogromnej wiedzy i inwestycji. Technologia też poszła do przodu – pojawiły się nowoczesne systemy monitorowania gleby i upraw, które ułatwiają kontrolę i minimalizują ryzyko fałszerstw. Wszystko to sprawia, że winiarstwo ekologiczne to dziś nie tylko pasja, ale i wyzwanie, które wymaga od producentów ciągłego rozwoju i adaptacji.
Wino bio – więcej niż tylko etykieta, to historia i przyszłość
Na końcu tej drogi czuję, że wino ekologiczne to coś więcej niż tylko produkt – to wyraz szacunku do natury, sztuka tworzenia smaku i historia, którą można opowiadać przy każdym kieliszku. Certyfikacja to jak pieczęć zaufania, ale też symbol naszych wyborów i przekonań. Osobiście wierzę, że przyszłość branży jest wciąż pełna wyzwań, ale i niesamowitych możliwości. Widziałem, jak rośnie liczba konsumentów świadomych, którzy chcą wspierać lokalne, ekologiczne winnice, bo wiedzą, że to inwestycja w zdrowie i przyszłość planety. Z drugiej strony, branża musi się nauczyć, jak chronić się przed oszustwami i fałszerstwami, bo niestety, pojawiają się też tacy, co próbują „ubrać” w certyfikat coś, co nim nie jest. To jak walka z wiatrakami, ale też konieczność, by zachować autentyczność i zaufanie. Dla mnie osobiście, najważniejsze jest, by każdy producent pamiętał – wino bio to nie tylko etykieta, ale historia, którą opowiada się z sercem i pasją, od winogrona do butelki.
